Kinderarbeid

Groep: groep6,groep7,groep8
Vakgebied: geschiedenis
Thema: kinderarbeid
Omschrijving: Lees eerst de tekst met de kinderen (zelfstandig of klassikaal). Laat de kinderen daarna in tweetallen of zelfstandig de vragen beantwoorden. Zorg ervoor dat hierna een discussie ontstaat bij de kinderen.
Zoekwoorden: kinderarbeid negentiende eeuw Kinderwetje 19e eeuw

Kinderarbeid

Vroeger moesten kinderen al heel jong werken. In de prehistorie gingen ze mee op jacht. Ze
hielpen bij het verzamelen van voedsel of hadden andere taken. Ook bij de eerste boeren
hielpen ze op het land, in huis en bij het verzorgen van de dieren. Toen er dorpen en later
steden ontstonden, werkten jongens mee in de werkplaats van hun vader of bij iemand anders.
Meisjes hielpen hun moeder in de huishouding. Als de ouders geen werk hadden moesten de
kinderen vaak bedelen.
Klaartje en Mientje leefden rond 1866.
Veel kinderen gingen toen maar af en toe
naar school, zoals Klaartje. Ze gingen
alleen als ze geen werk hadden. Kinderen
werkten toen in steenfabrieken, in
lijnbanen en in weverijen. In de
steenfabrieken moesten kinderen de
gebakken stenen wegdragen en
opstapelen. Er werkten zelfs kinderen van
vier jaar. Die waren natuurlijk heel erg
goedkoop. In de lijnbanen werd touw
gemaakt. Kinderen vanaf zeven jaar
werkten als wieldraaiers. In de weverijen
moesten kinderen gesponnen draden op spoelen winden. Het werk was eentonig, zwaar en
ongezond. 's Zomers werkten de kinderen van vijf uur 's morgens tot negen uur 's avonds. Ze
verdienden 20 tot 30 eurocent per week.
De commissie die de kinderarbeid onderzocht, schreef in
1869 een rapport. Hierin stond dat twaalf uur werken per dag
heel gewoon was. Maar ook veertien of vijtien uur per dag
was normaal.
In de eerste helft van de negentiende eeuw vonden mensen
het gewoon dat jonge kinderen gingen werken. Kinderen
liepen anders maar over straat en haalden ze kattenkwaad
uit. Anderen vonden dat kinderen zo orde zouden leren.
Bovendien zou je anders de ouders benadelen. De kinderen
verdienden ook geld. Zelfs de onderzoekscommissie naar de
kinderarbeid, die zoveel situaties beschreef die dringend
verbeterd moesten worden, vond dat er niet ingegrepen
hoefde te worden. Wel waren er steeds meer artsen en
onderwijzers die vonden dat er iets aan de kinderarbeid
moest worden gedaan. Volgens heb konden kinderen orde
ook op school leren. Kinderarbeid was vooral slecht voor de
gezondheid.
Rond 1850 kregen de tegenstanders steeds meer aanhang. Toch deed de regering niets. De
regering luisterde naar de eigenaren van de fabrieken. Zonder kinderarbeid zouden de
fabrieken niet meer goed kunnen werken. Het zou dan niet meer goed gaan met de economie.
In 1874 wonnen de tegenstanders van de kinderarbeid. De Tweede Kamer nam een wet aan,
waarin stond dat kinderen onder twaalf jaar niet meer in fabrieken mochten werken. Het
kamerlid Sam van Houten had deze wet voorgesteld. Daarom is deze eerste wet tegen de
kinderarbeid nu nog bekend als 'Het kinderwetje van Van Houten'.
Maar… niemand controleerde of er nog kinderen in fabrieken werkten. De kinderarbeid ging
dus gewoon door. In 1889 kwam er weer een wet: de Arbeidswet. Jonge mensen en vrouwen
mochten niet langer dan elf uur per dag werken. Toen werd ook de Arbeidsinspectie ingesteld.
Inspectie betekent dat er wordt gekeken of iets in orde is. De Arbeidsinspectie controleerde of
de fabrieksbazen deden wat in de wet stond. Dat was een stap vooruit.

Kinderarbeid Quiz

Naam:

1. Je hebt op school voor zeven vakken huiswerk opgekregen. Is dat kinderarbeid? Waarom?
________________________________________________________

________________________________________________________

2. Je vult elke zaterdag in de supermarkt de vakken. Vind jij jezelf een
werkend kind? Waarom?
__________________________________________

________________________________________________________

3. Je bent lid van de jeugdafdeling van een profclub (voetbal). Je krijgt hiervoor betaald. Valt
dit onder kinderarbeid? Waarom?
________________________________________________________

________________________________________________________

4. Je helpt elk weekend je ouders op de markt. 's Ochtends vroeg gaan jullie naar de veiling
om groente en fruit in te kopen. Overdag help je met verkopen en om vijf uur 's middags
pakken jullie de boel weer in. Je krijgt fl. 5,- per uur. Ben je nu een kind-arbeider? Waarom?
________________________________________________________

________________________________________________________

5. Hoeveel kind-arbeiders zouden er zijn in de wereld?
___________________________________________

6. Wat is de belangrijkste oorzaak van kinderarbeid?
___________________________________________
___________________________________________

7. Noem een belangrijk middel tegen kinderarbeid.
___________________________________________
___________________________________________

8. Bedenk twee redenen waarom jij vindt dat kinderarbeid wél mag.
___________________________________________
___________________________________________

9. Bedenk twee redenen waarom jij vindt dat kinderarbeid niet goed is.
___________________________________________
___________________________________________

***
10. Doe je ogen eens dicht en denk je in dat je nog 8 jaar bent. Je leeft in de tijd dat
kinderarbeid nog heel gewoon was. Probeer een dag te beschrijven uit je leven van toen.
Verwerk zoveel mogelijk gegevens die je net hebt gelezen in je dagboek. Denk aan hoelang je
moest werken, waar je moest werken enz.
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

***
11. Is je verhaal af, maak er dan een tekening bij.