Analyseles 3 Dieren in de herfst

Groep: groep3
Vakgebied: wereld orientatie
Thema: herfst
Omschrijving: Dieren in de herfst
Zoekwoorden: dieren herfst seizoenen

Les 3: Dieren in de herfst

1

Vak: Wereldoriëntatie

Leerjaar: 1A
Aantal lln: 14
Onderdeel: Analyseles

Lesonderwerp: Dieren in de herfst

Lestijd: 50 min.

Beginsituatie (inhouden, voortaken, werkvormen, leerlingenkenmerken, actualiteit, accommodatie …)

Voor de leerlingen:
De leerlingen werken rond het thema Herfst.De leerlingen gaan
na deze week verder met het thema en ondernemen dan een leerwandeling naar
het bos. De leerlingen hebben geen W.O.-bundel, ze krijgen bij elke les een blaadje.

Voor de leerkracht: De leerkracht brengt prenten mee. De leerkracht bouwt verder
aan een W.O.-hoek/bord.

Voor de omgeving:
De omgeving blijft ongewijzigd.
Het W.O.-thema is in de klas
aanwezig via een hoek of bord.

Doelen van de activiteit
(cognitief, psychomotorisch, sociaal en affectief)
Van de leerlingen wordt verwacht dat ze:
C:

kunnen verwoorden dat dieren op een eigen manier proberen in leven te blijven.

bij dieren kenmerken kunnen aangeven waaruit blijkt dat ze zich aanpassen aan
omgevingsinvloeden zoals seizoenswisselingen.

verschillende overwinteringmethoden (winterslaap, wintervacht, wintertrek en
wintervoorraad) kunnen herkennen en benoemen.

elke overwinteringmethode kunnen illustreren aan de hand van twee dieren.
PM:

kunnen zich inleven in een rol.

kunnen knippen en plakken.
DA:

hun mening kunnen verwoorden.

respect hebben voor de mening van de anderen.

Informatiebronnen
Leerplan: VVKBO, Leerplan Wereldoriëntatie, 1998, 0.3, 0.5, 0.6, 1.3, 3.1, 4.5, 4.7, 4.9, 5.6, 7.1,
7.2, 7.3, 7.7, 8.4.
Handboek van de school: /
Andere bronnen: Boonen, L., Rotthier, G., Van Praet, C., handleiding Werosignaal 1A, Wolters
Plantyn, Mechelen, 2002.
Geerts, J., Maes, G., Sieben, A., e.a., Zonnekind. Op wandel in de herfst, Averbode,
Averbode, nr.5, 3oktober 2003.

Les 3: Dieren in de herfst

2

Duur
(min.)
Lesfasen en lesinhoud
(Wat)
Didactische werkvormen, klasschikking, groepering
… (Hoe)
Media

5 min

7 min

7 min.

1. Introductie
1.1. Motivering
De leerlingen verwoorden hun eigen mening over
overwinteren.
Mogelijke antwoorden:
-
winterslaap;
-
wintervoorraad;
-
wintertrek;
-
wintervacht.

2. Kern
2.1. Winterslaap
De leerkracht legt de leerlingen uit wat een
winterslaap is.
De leerkracht hangt de prenten op het bord.

Mogelijke antwoorden:
Vleermuizen, egels, kikkers, slakken, beren …
In de lente als het warmer wordt worden ze terug
wakker en actiever.

2.2. Wintertrek
De leerkracht legt de leerlingen uit wat een wintertrek
is.
De leerkracht hangt de prenten op het bord.

Klasgesprek
De leerkracht vraagt aan de leerlingen wat ze
zouden doen als ze zouden weten dat er weldra
minder eten zou zijn en ze geconfronteerd zouden
worden met hevige koude.
De verschillende oplossingen van de leerlingen
worden besproken.
Uit de voorstellen worden de vier
overwinteringtechnieken gehaald.
Besluit:
Weldra wordt het ook kouder buiten en wordt het
voedsel voor de dieren schaarser. Daarom gaan zij
deze technieken ook toepassen.

Verbaal aanbieden (klassikaal)
Veel dieren houden in de winter een winterslaap.
Ze slapen in een veilig en beschut hol of nest.
Tijdens de winterslaap werkt het lichaam heel traag.
Het hart klopt heel traag, ze moeten maar af en toe
adem halen. Tijdens de herfst gaan deze dieren heel
veel eten en bouwen zo een vetlaag op. Hierdoor
hebben ze tijdens de winter geen voedsel nodig.
Kennen jullie dieren die een winterslaap houden?
Wanneer worden ze terug wakker? En waarom?

Verbaal aanbieden (klassikaal)
Vooral vogels trekken in de herfst naar de warme
landen om de winter te overleven. Daar is nog steeds
voedsel genoeg te vinden.
Deze vogels noemen we trekvogels. Een tijdje
geleden verzamelden ze zich allemaal op

prenten
magneten
bord

prenten
magneten
bord

Les 3: Dieren in de herfst

3

7 min.

7 min.

10 min.

Mogelijke antwoorden:
Zwaluwen, ooievaars, sommige eenden, sommige
ganzen, sommige vlinders …
In de lente komen ze terug. Als het hier warmer wordt
en genoeg insecten te vinden zijn.

2.3. Wintervacht
De leerkracht legt de leerlingen uit wat een
wintervacht is.
De leerkracht hangt de prenten op het bord.
Mogelijke antwoorden:
Paarden, konijnen, honden, katten, runderen, mussen,
duiven …
In de lente wordt het terug warmer, dus verliezen ze
de extra haren en gaan ruiven.

2.4. Wintervoorraad
De leerkracht legt de leerlingen uit wat een
wintervoorraad is. De leerkracht hangt de prenten op
het bord.
Mogelijke antwoorden:
Eekhoorn, muis, Vlaamse gaai …

2.2. Verwerking
1 werkblaadje:
de leerlingen knippen de dieren uit en zeggen welke
overlevingstechniek ze gebruiken tijdens de winter. En
kleven deze op de juiste plaats.

telefoonlijnen om samen te vertrekken.
Kennen jullie dieren die een wintertrek houden?
Wanneer komen ze terug? Waarom?

Verbaal aanbieden (klassikaal)
De meeste dieren krijgen tijdens de winter een dikkere
vacht. Hierdoor krijgen ze het warmer.
Kennen jullie dieren die een wintervacht krijgen?
En wat gebeurt er met hun vacht als het lente wordt?

Verbaal aanbieden (klassikaal)
Sommige dieren leggen tegen de herfst, wanneer er
voedsel in overvloed te vinden is, kijk maar als je in
het bos gaat wandelen of in de tuin, op verschillende
plaatsen in hun gebied een voorraad aan voor in de
winter.
Bij schaarste vinden ze die terug door op de geur af
te gaan.
Kennen jullie dieren die een wintervoorraad
aanleggen?

Opdrachtvorm (individueel)
Instructie:
De opdracht wordt klassikaal overlopen. Elk prentje
wordt benoemd en bij de juiste overlevingstechniek
geplaatst.
De leerlingen knippen de prentjes uit. En kleven het
daarna bij de juiste overlevingstechniek.
Uitvoering:
De leerlingen voeren de opdracht uit.

prenten
magneten
bord

prenten
magneten
bord

werkblad
schaar
lijm

Les 3: Dieren in de herfst

4

7 min.

3. Slot
De overwinteringtechnieken worden nog eens
herhaald.
Gedichtje de herfst.

De leerkracht begeleidt.
Evaluatie:
De leerlingen kunnen bij twijfelen op het bord kijken.
De blaadjes worden door de leerkracht
gecontroleerd.

Verbaal aanbieden (klassikaal)
Enkele leerlingen komen vooraan de vier
overwinteringtechnieken uitbeelden.
Het gedichtje herfst wordt nog eens opgezegd.

gedichtje

Les 3: Dieren in de herfst

5

Bordplan