les over kapitalisme vs communisme

Groep: groep7,groep8
Vakgebied: KGO
Thema: overige
Omschrijving: Geheel in de beleving van kinderen dit lastige onderwerp behandelen.
Zoekwoorden: geld meer minder verschil armoede rijkdom westen

Inleiding:
Voorbeeld, het is pauze en jij en je vriendje willen ongelofelijk graag knikkeren. Helaas ben
je al je knikkers kwijt geraakt. Dan krijg je de keuze, of je koopt van je eigen geld nieuwe
knikkers of je geeft allebei al je geld aan de leerkracht en hij koopt evenveel knikkers voor
jou en je vriendje.
1> Zou je dan graag allemaal evenveel knikkers willen hebben
2> of zou je zelf graag zoveel knikkers kopen als je kan?
Verklaar ook waarom je dat zou willen, en hoe dat dan voor de anderen moet zijn.
Kern
Communistische kijk op het inkomensgebied. Communisten vinden dat iedereen gelijk is, dus
ook dat iedereen evenveel moet verdienen, ongeacht zijn of haar baan. Communisten vinden
dat je het beste al je geld aan de overheid kunt geven, omdat zij wel weet hoe dat het beste
verdeeld kan worden. Communisten zijn dus voor een heel actieve rol van de overheid in het
dagelijks leven van burgers. Dus eigenlijk komt het erop neer dat je niet voor jzelf werkt
maar voor de hele gemeenschap. Je krijgt alles bijv. kleren, je hoeft niets te betalen, je hebt
eigenlijk ook niets maar dat is dan ook niet nodig, zo redeneert een communist. De
communist mag ook weinig commentaar hebben op wat hij vind wat de overheid doet, hij
heeft dus geen vrijheid van meningsuiting.

Kapitalistische kijk op het inkomensgebied. De kapitalist is iemand die vind dat iemand die
hard werkt ook veel mag verdienen. Dus ook op het moment, zo vind de kapitalist, dat
iemand minder hard werkt om wat voor reden dan ook hij maar minder moet verdienen.
Kapitalisten zijn ook heel huiverig voor veel invloed van de overheid, zij willen een vrije
markt. Ze willen dus zo min mogelijk regels, zodat er nergens geen beperkingen zijn. De
kapitalist zal ook veel investeringen willen doen in machines om zo veel mogelijk, en zo snel
mogelijk veel te produceren. Want hoe sneller en hoe meer je produceert, hoe meer geld je
verdient. Een kapitalist kan zijn mond niet houden, het is nooit goed genoeg, dat hij dat mag
wil zeggen dat in de landen waar een kapitalist leeft vrijheid van meningsuiting is.

Het bordschema:
De communistische visie
De kapitalistische visie
Veel overheids invloed
Weinig overheids invloed
Geen inkomen
Verschillend inkomen
Kleren krijgen
Kleren moeten kopen
Geen vrije meningsuiting
Vrijheid van meningsuiting
Veel van h etzelfde, producten
Veel variatie in producten
Veel arbeidskrachten
Veel machienes

Terugblik op het voorbeeld
We gaan nu weer terug kijken naar het voorbeeld, we hebben gezien wat de kenmerken zijn
van de verschillende maatschappij vormen. Wat was nu de communistische oplossing voor
het probleem? Leg eens uit waarom?

Opdracht
schrijf een verhaal over jou thuissituatie in een kapitalistische samenleving. Hoe merk je dat
het kapitalistisch is en wat is dat het verschil met de communistische samenleving. Ze
verklaren dus eigenlijk hun eigen situatie en vergelijken die met die bijv. in Rusland.
West-Berlijn en de komst van de muur

Het is 1961. Monika ligt in haar bed maar kan niet slapen. Ze heeft het gevoel dat er
iets gaat gebeuren, maar wat precies weet ze niet. Monika woont in West-Berlijn.
Plotseling hoort ze schreeuwende mannen en hoort ze overal rare geluiden. Monika
springt uit bed en kijkt uit het raam. Buiten ziet ze allemaal Oost-Duitse soldaten en
Russische tanks. Huizen die precies op de grens van oost- en west-berlijn staan
worden ontruimd. Met de schrik in de benen ziet Monika hoe mensen in hun pyjama
uit de ramen van hun huis aan de West-Berlijnse kant springen om zich in veiligheid
te stellen. Die stomme rot communisten uit de DDR en Rusland deinzen echt voor
niets terug, denkt Monika. De onrust in de stad blijft, maar Monika is moe en gaat
slapen.
De volgende ochtend aan het ontbijt zijn de ouders van Monika erg onrustig. Moeder
zegt niet veel en vader kan maar niet blijven zitten en loopt telkens heen en weer.
Ze hebben het even over de gebeurtenissen van die nacht. Monika herinnerd zich in
eens dat haar neef Karl bij haar opa en oma logeren in Oost-Berlijn. Ze krijgt erg
veel zin om er heen te gaan. Ze zal eens aan moeder vragen of het mag: "Mam, mag
ik vandaag bij opa en oma op bezoek?" Moeder begint plotseling te huilen. Monika
begrijpt er even helemaal niets van. Wat heeft ze nou verkeerd gedaan? "Je kunt
niet naar opa en oma want vannacht hebben de communisten prikkeldraad gelegd
op de grens tussen Oost- en West- Berlijn. En van de buurvrouw hoorde ik dat ze
haar kinderen niet naar school kon brengen, want die staat in Oost-Berlijn." snikte
moeder overstuur. Monika dacht even na en zei: "Nou ja, dan ga ik volgende week
wel. Ik ga even een kijkje buiten nemen." Daar ziet ze dat een begrafenisdienst in
een West-Berlijnse kerk geen doorgang kan vinden, omdat het kerkhof bij deze kerk
net in Oost-Berlijn ligt. Ook ziet ze twee mensen naar elkaar zwaaien. De één aan de
westkant van het prikkeldraad en één aan de oostkant. Monika meen zich ter
herinneren dat het buren van elkaar waren. Ze zijn wreed van elkaar gescheiden.

Een jaar later moet Monika op school een opstel schrijven over de komst van het
ijzeren gordijn. Monika denkt heel lang na en schrijft het volgende op:

Berlijn 1961
Het is 13 augustus. Terwijl het nog donker is, spoeden duizenden Oostduitse
soldaten met steun van Russische tanks zich naar de grens rondom West-Berlijn. Ze
sluiten alle straten af die West-Berlijn verbinden met Oost-Berlijn. Huizen die precies
op de grens staan worden met geweld ontruimd. Tientallen raken zwaar gewond of
vallen te pletter.
De verwarring onder de Berlijners is groot. Veel kinderen kunnen niet meer op hun
school komen omdat die aan de ander kant van de grens ligt. Buren kunnen aleen
nog maar naar elkaar zwaaien omdat prikkeldraad hen scheidt. Vele families wroden
uit elkaar gerukt. De duizenden vluchtelingen, die daglijks vanuit Oost-Berlijn naar
het vrije westen trokken, zitten nu voorgoed gevangen achter het ijzeren gordijn.
Veel Berlijners denken dat dit ongemak maar tijdelijk is. Maar in de maanden na
augustus 1961 wordt de situatie alleen maar erger. Honderden wanhopige
Oostberlijners proberen op allerlei manieren door de grensversperringen heen te
breken. Ze graven tunnels, ze verstoppen zich in vrachtwagens en auto's of ze
proberen vol gas met een gepantserde auto door de versperringen te breken. Velen
worden doodgeschoten. Het prikkeldraad wordt geleidelijk aan vervangen door een
hoge betonnen muur. Berlijn is voorgoed verscheurd in twee delen.
's Avonds in bed denkt Monika na over haar opstel. Ze is nog steeds erg boos op de
communisten. Waarom moesten de Russen Oost-Europa nu communistisch maken?
Daardoor moesten miljoenen mensen vluchten naar het vrije westen. Maar de
Russen wilden hier een stokje voorsteken. Ze hebben het ijzeren gordijn gebouwd,
zodat nu iedereen, inclusief opa en oma, gevangen zit in het oostblok. 'Oh, ik haat
die Russen." fluisterd Monika. Ze probeert te slapen maar ze denkt steeds aan haar
familie in Oost-Berlijn. Hoe zou het met hun zijn? Vurig hoopt ze dat ze ze ooit weer
terug zal zien.

Oost-Berlijn en de komst van de muur

Het is 1961. Karl heeft Zomervakantie en logeert een weekje bij zijn opa en oma in
Oost-Berlijn. Hij heeft een eigen kamertje gekregen. Karl zijn ouders wonen ook in
Oost-Berlijn. Hij heeft een oom en tante en nichtje in West-Berlijn wonen. Hij heeft
ze al een hele tijd niet gezien. Karl is al drie dagen bij zijn opa en oma. Hij ligt in het
oude logeerbed en probeert te slapen. Hij is nog niet echt gewend aan het bed dus
het slapen wil niet lukken. Plotseling hoort hij allemaal mannen schreeuwen en ook
hoort hij een raar rollend geluid. Karl rent naar het raam en kijkt naar buiten. Hij ziet
hoe Oostduitse soldaten geholpen worden door Russische tanks. Ze trekken naar de
grens met West-Berlijn.
Er heerste al een hele tijd een grote spanning tussen de communisten in het oosten
en de kapitalisten in het westen, wist Karl. Amerika stuurt spionnen en misdadigers
naar de DDR. Die zorgen overal voor onrust en vertellen leugens aan de arbeiders en
boeren. Karl begon zich af te vragen of daar nu iets tegen aan het doen waren.
De volgende ochtend hoort Karl van zijn opa dat de grens dicht is gegooit door de
communisten. Karl is ontzettend blij met dit nieuws. "Mooi", zei hij, "dan kunnen die
vervelende Amerikanen ons niet meer lastig vallen". Karl is erg tegen de Amerikanen
met hun kapitalistische ideeën. Ze willen Duitsland weer sterk maken om Rusland te
kunnen vernietigen. De amerikanen geven veel geld aan de Westduitse fabrieken om
weer tanks en wapens te maken. De Russen zijn hier natuurlijk erg kwaad over. En
gelijk hebben ze vindt Karl. Duitsland mag niet nog eens de kans krijgen om oorlog
te voeren. De sfeer in Oost-Berlijn was erg vijandig die dag. Daarom besloot Karl om
zijn logeerpartij af te breken en naar huis te gaan. Op weg naar huis zag hij allemaal
mensen die probeerden te vluchten naar het westen. Wat een domme mensen,
dacht Karl. Het communisme is toch veel beter voor de arbeiders dan het
Kapitalisme. Die buit de arbeiders juist uit.

Een jaar later moet Karl op school een opstel schrijven over de komst van het ijzeren
gordijn. Karl herrinnerd zich de logeerpartij bij zijn opa en oma. En begint te
schrijven:

Berlijn 1961
Zomer 1961. Tienduizenden soldaten van Amerika en andere NAVO-landen trekken
naar de grenzen van de DDR. De president van Amerika heeft al vaak gezegt dat
Amerika onze Duitse Democratische Republiek met geweld wil vernietigen. De NAVO
wil een eind maken aan al het werk dat de arbeiders en boeren in ons land verricht
hebben. Maar onze Russische vrienden zullen dit nooit toestaan.
In Berlijn kan iedereen ingehinderd van West naar Oost gaan. Amerika en de BRD
sturen spionnen en misdadigers naar ons land. Die stichten overal onrust en vertellen
grove leugens aan de arbeiders en boeren. Ze plegen bomaanslagen op belangrijke
gebouwen. Ze lokken met hoge salarissen artsen, ingenieurs, leraren en
bouwvakkers weg uit de DDR. Daarom moet er wat gebeuren.
In de nacht van 12 op 13 augustus 1961 is het zover. Duizenden soldaten en
officireen van ons nationaal volksleger trekken naar de grenzen van West-Berlijn.
Tegen 4.00 uur hebben ze samen met vele arbeiders de grens onder controle. Geen
enkele spion of terrorist uit West-Berlijn kan nu ons land meer binnendringen. De
bouw van de muur kan nu beginnen. Onze staatsgrens zal voorgoed beveiligd
worden. Onze grenssoldaten staan op wacht voor de vrede!

Karl is snel klaar met zijn opstel. Hij heeft even niets te doen omdat de anderen nog
bezig zijn. Dan begint hij te dagdromen over wat er het afgelopen jaar allemaal is
gebeurt. Hij is heel erg blij dat de communisten de muur gebouwd hebben. Maar
toch hoopt hij dat hij ooit zijn familie in West-Berlijn zal terug zien.